🌳 Baso-soiltzea: Brasilek izan du 19 urtetan berotegi-efektuko gasen emisioen igoera handiena
Brasilek 19 urteetako berotegi-efektuko gasen emisioen igoera handiena izan du, astearte honetan (1) kaleratutako Klimaren Behatokiak egindako inkestaren arabera.
PUBLIZITATEA
Igoera, %12,2koa, 2021ean gertatu zen, aurreko urtearekin alderatuta, eta batez ere baso-soiltzeak eragiten du. Herrialdea nazioarteko presioaren jomuga izan da Amazonen, munduko baso tropikal handienaren suntsipenaren areagotzeari eusteko.
2021ean, Brasilek 2,42 milioi tona gordin CO2 baliokide isuri zituen atmosferara, berotegi-efektuko gas guztiak neurri berean neurtzeko modu bat. Kopuru horren azken igoera 2003an izan zen, baso-soiltzearen datuek betiko errekorra hautsi zutenean. Berotegi-efektuko gasen isurketak %20 igo ziren urte horretan, gizarte zibileko 50 erakunde baino gehiago biltzen dituen Behatokiak dioenez.
2021eko azaroan, Glasgown (Eskozia), azken Klimaren Goi Bileran, COP-26, gobernu federalakprome50erako isurketak %2030 murriztea, baina aurrerapen gutxi egin da helburu hori betetzeko. Gaiari buruzko Nazio Batuen hurrengo konferentzia datorren astetik aurrera egingo da Sharm el-Sheikh-en (Egipto).
PUBLIZITATEA
🌱 "Elite kutsatzailea" da gas kutsatzaile gehien isurtzen duena, ikerketaren arabera
Um Autonomiak prestatutako azterketa (*) –ikerketa erakunde independente batek– astearte honetan (1) kaleratu du, Erresuma Batuko klima-politika desberdintasunez beteta dagoela ondorioztatu du.
Biztanleriaren %1 aberatsenak urte bakarrean gutxi gorabehera karbono dioxido (CO2) isuri berdinak sortu zituen %10 pobreenak bi hamarkada baino gehiagotan. Beste era batera esanda, Erresuma Batuko diru-sarrera baxuko pertsona batek 26 urte beharko lituzke pertsona aberatsenek urte bakar batean adina karbono kontsumitzeko.
Autonomyk ere aurkitu zuen Erresuma Batua duela bi hamarkada aberatsenen karbono isurketak zergapetzen hasi izan balitz, orain arte 1 milioi libera inguru bildu zitekeela ahaleginak, berotegi-efektuko gasen isurketak modu bidezko batean murrizteko bideratu zitekeela.
PUBLIZITATEA
Erresuma Batua ez dago bakarrik berotegi-efektuko gasen emisioei dagokienez, diru-sarrerarik handiena dutenen eta kobratzen dutenen artean hain alde handia izatean. Ikerketek erakusten dute "elite kutsatzaile" baten existentzia, zeinaren bizimoduak jende gehienarenarekin harreman gutxi duten. Hori gertatzen da herrialde garatuetan zein garapen bidean dauden herrialdeetan, non pobreenek berotegi-efektuko gasen isurpen txiki baten erantzule izan ohi baitira.
Autonomy-ren txostenak ondorioztatzen du Erresuma Batuan karbono-zergarik gabe, %1 aberatsenek askatasuna dutela karbono kantitate neurrigabeak atmosferara "isurtzeko" kostu txikia edo batere gabe, eta gaur egun gainontzeko biztanleek jasaten duten zama sortuz. Erresuma Batuko ekonomia berdetzeko eta egungo eta etorkizuneko belaunaldiek ezinbestean behar duten aldaketa ekartzeko, hori aldatu behar da.
♻️ Brasilgo estatu gehiagok atxikitzen dute dendetan plastikozko poltsen debekua
Brasildarren eguneroko bizitzatik plastikoa kentzeko ekimena gero eta gehiago hartzen dute herrialde osoko estatuek. Brasilgo 13 hiriburu inguruk dagoeneko arautu dute negozioetan plastikozko poltsak erabiltzea debekatzen edo mugatzen duen legea. Duela gutxi, Manaus praktikara sartu zen ingurumenari eragindako kalteak murrizteko helburuarekin, esaterako kutsadura ibaien eta itsasoen eta hiriko drainatzearen buxadura.
PUBLIZITATEA
Joera ez da Brasilgo estatuetan bakarrik gelditzen, Txina, Frantzia, Argentina eta Estatu Batuak bezalako herrialdeak dagoeneko egokitu dira ingurumena zaintzeko formatu berrira.
Rafael Costa, operazio zuzendaria Enbalixo, azaldu duenez, “Jasangarritasunaren gaia agendan gero eta gehiago izan dadin, beharrezkoa da merkatariak bezainbeste, biztanleriak ere alternatiba jasangarriak bilatzea. Gainera, bilatu beren lantegietatik eta produktuetatik karbono isuriak murriztea bilatzen duten enpresak».
Merkatari batzuk dagoeneko alternatiba jasangarriagoak bilatzen ari dira bezeroen erosketak gordetzeko. Aukeretako bat poltsa biodegradagarriak dira, bere formulan polietilenorik edo polipropilenorik erabiltzen ez dutenak eta material berriztagarriekin fabrikatuta daudenak. “Badaude enpresak, Embalixo bezalakoak, zeinen ardatza zabor poltsak ekoiztea, baina merkatarien beharrak kontuan hartuta, zero plastikoz egindako supermerkatuko kutxa poltsa jasangarriak ekoizten dituzte”, dio Costak.
PUBLIZITATEA
Haren arabera, konpainia da fabrikatzeaz arduratzen dena zero karbono isuriko lehen zabor poltsa. “Garrantzitsua da herrialdearentzat zero karbono isuriaren helburua lortzea —lur planetan desoreka larriak eragin ditzakeena—, eta, horretarako, enpresa guztiek bat egin behar dute prozesu honekin. Hori dela eta, 2022an, Enbalixo fabrikako energia guztia iturri berriztagarrien bidez sortzen hasi zen eta bere administrazio egoitzak eguzki energia %100 du orain”, ondorioztatu du.
🔥 Amazoniako sua lotuago dago larreetan sua erabiltzearekin eta baso-soilketarekin lehortearekin baino, ikerketaren arabera.
Um Brasilgo azterketa hori erakusten du Gizakiak kontrolatu gabeko sua erabiltzeak lehorteak baino eragin handiagoa du Amazonas osoan 2003 eta 2020 artean izandako suteetan.. Egileen arabera, Suteen kopuru handia duten aldi gehienak nekazaritza-suteekin eta baso-soiltzearekin erlazionatuta daude muturreko lehorte-baldintzekin baino..
Batez beste, bioman urtean erretzen diren azaleraren % 32 nekazaritza-lurretan zeuden (larreak nagusi), ondoren belardi naturalak (%29) eta baso-eremu helduak (%16). Baso-soiltzea eta ur-defizitaren anomaliak ebaluatzean, lehen faktoreak bigarrenak baino gehiago eragin zuen suteetan aztertutako aldian.
Txostenak Espazio Ikerketarako Institutu Nazionaleko (Inpe), Hondamendi Naturalen Jarraipenerako eta Alertarako Zentro Nazionaleko (Cemaden) eta Maranhãoko Unibertsitate Federaleko (UFMA) zientzialariek parte hartu zuten. Artikulua aldizkari zientifikoaren edizio berezi baten parte da Ekologia globala eta biogeografia munduan zehar baso-suteen mehatxu gero eta handiagoaz eztabaidatzea helburu duena.
Gaur egun, Brasilek sute kopuru handia izan du berriro Amazonian - aurtengo lehen 9 hilabeteetako metaketa, batez ere abuztuan eta irailean, 2010etik, 102.409 sute gertatu zirenetik, okerrena izan zen. datuak Queimadas Programatik, Inpekoa. Aldi berean, 2019tik aurrera baso-soiltze tasak bioman 2009az geroztik mailarik altuenetara iritsi dira, urtero 10 mila km-tik gorakoak² baso deforestatuena. Aurten ere joerak jarraitu du alertak DETER sistemaren.
(Iturria: FAPESP e Estadão edukia)
O Curto Berdea ingurumenari, jasangarritasunari eta gure biziraupenarekin eta planetarekin lotutako beste gai batzuei buruz jakin behar duzunaren eguneroko laburpena da.
(🚥): erregistroa eta/edo sinadura eska dezake
(🇬🇧): edukia ingelesez
(*): beste hizkuntza batzuetako edukiak itzultzen ditu Google Itzultzaile bat
