Irudi-kredituak: Marcelo Camargo/Agência Brasil

Osasun indigena: agentziek herri indigenei buruzko ikerketak biltzen dituzte

Otsailaren 7 honetan, Herri Indigenen Borroken Egun Nazionala, Fiocruz-ek hainbat etniaren osasunari buruzko material trinkoa bildu zuen, eta Yanomami krisi humanitarioarekin nabarmendu zena. Ikerketak, azterketak, bideoak eta ekintzak daude, bereziki, Yanomami-rekin eta jatorriz Brasilgo beste pertsona batzuen inguruan. Ildo beretik, Agência Einsteinek "Mehatxu historikoak" berezia kaleratu zuen, meatzaritzak indigenen biziraupenean duen eragina azaltzen duten infografiekin.

Fiocruz: indigenen osasunari buruzko ikerketa, azterketa eta ekintzekin bildua

Fiocruz Indigenen Osasun Berezia

Fiocruz-ek egindako inkestetako baten arabera, ume indigenek 14 aldiz handiagoa dute beherakoaren ondorioz hiltzeko. Arrisku hori % 72 handiagoa da ume beltzentzat ume zuriekin alderatuta.

PUBLIZITATEA

Unicefekin elkarlanean egindako beste ikerketa batek bost urtetik beherako 304 haur aztertu zituen (80 Auariskoak; 118 Maturacákoak; eta 106 Ariabúkoak). Datuek erakusten dutenez, horien %81,2 adinerako laburrak ziren (desnutrizio kronikoa); %48,5ek pisu gutxi zuten beren adinerako (desnutrizio akutuaren adierazle) eta %67,8 anemikoak.

Egoera larri hau dela eta, Sergio Arouca Osasun Publikoko Eskola Nazionaleko (Ensp/Fiocruz) Paulo Basta ikertzaileak koordinatutako proiektu bat egingo da. herrietan giza kontsumorako ur laginen kalitatea aztertzeas, gaixotasunen intzidentzia eta haurren hilkortasuna murrizteko helburuarekin.

Haurren hilkortasun indigenari buruz gehiago

2018an eta 2019an, Sérgio Arouca Osasun Publikoko Eskola Nazionala (Ensp/Fiocruz) Paulo Basta mediku eta ikertzaileak hondamendi honek bost urtetik beherako haurren nutrizio-osasunean dituen ondorioak ikertu zituen Yanomami lurreko bi eskualdetan: Awaris, Roraimaren muturreko iparraldean, eta Maturacá, São Gabriel da Cachoeiran, Amazonasen.

PUBLIZITATEA

Emaitzek agerian utzi zuten ebaluatutako 350 umeetatik % 80k adinagatik gutxituta zeukala, % 50 adinerako pisu defizita zuela (desnutrizio akutuaren ondorioz) eta % 70 anemikoak.

Orain, ikerketaren ondorioz, taldearen eginkizuna komunitatearekin batera edateko ur hornidura sistema bat sortzea da, beherako, deshidratazio, desnutrizio eta haurren hilkortasun kasuei aurre egiteko.

Inkesta hauek eta beste batzuk Fiocruz webgunean daude eskuragarri.

PUBLIZITATEA

Meatzaritza suntsitzailea

“Meatzaritza indigena lurretan sartzen denean, bere lehen urratsa baso-soiltzea da, landare-estalkia suntsitzea. Zuloak egiten dituzte, ibaiaren ibilgua desbideratzen dute, hobi erraldoi horiek egiten dituzte mineralak eta urrea kentzen saiatzeko. Honek prozesu bat sustatzen du, non animalia handiek, ugaztunek, pakak, tapirok, zeinak indigenen ehizarako elikagai hobetsi diren, ihes egiten duten (meatzariak berak hiltzen ez dituenean)”, jakinarazi du Sérgio Arouca Osasun Publikoko Eskola Nazional mediku eta ikertzaileak. (Ensp/Fiocruz) Paulo Basta.

Honela gaineratzen du bere ikerketan: «Erabilitako merkurioak ibaia kutsatzen du, arrain gutxiago utziz; suntsiketa-eremuak laborantza-lurra murrizten du, beraz, komunitatean ustiatzeko eremua gero eta murritzagoa da. Horrek elikadura-segurtasunik eza sustatzen du populazio honentzat eta hor hasten da desnutrizioaren gaia. Janaria falta da, benetan janaria falta da eszenatoki honetan».

 

Agência Einsteinen irudia

Einstein Agentziak herri indigenentzako mehatxu historikoak nabarmentzen ditu

Herri Indigenen Borroka Egun Nazional honetan ere, Agência Einstein de Notícias-ek Brasilgo populazio indigenei eragiten dieten gaixotasunak ulertzen eta mapatzen saiatzen diren ikertzaileen txostenak eta informazioa ekarri zituen.

PUBLIZITATEA

Eliseth Ribeiro Leão erizainak, Einsteineko ikertzaileak eta bere lankideak Elaine Barbosa de Moraesek, Yanomami eskualdea aztertu zuten azken hamarkadan Javariko talde indigenek gorputz edo buruko minari nola aurre egin zioten aztertzeko ikerketa aitzindari baterako.

«Dom eta Brunoren kasuarekin lotutako leku guztietara joan ginen. Batzuetan, hitz egitean, geure buruari ere galdetzen diogu: 'Uau, benetan han al ginen?'. Hori baita daukagun sentsazioa: beste leku bat bezala sentitzen da, beste herrialde bat”, dio.

Ikertzaileen lanen arabera, bizkarreko minaren prebalentzia ia hiru aldiz handiagoa da Amazoniako indigenen artean Brasilgo biztanleria osoan baino, eta buruko minaren prebalentzia ia bi aldiz handiagoa da. 

PUBLIZITATEA

Agência Einsteinen irudia

Ikusi ere:

korritu gora