Տրիոն ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի է արժանացել քվանտային մեխանիկայի ոլորտում հայտնագործությունների համար

Հաղթողներից յուրաքանչյուրը «կատարել է նորարարական փորձեր՝ օգտագործելով քվանտային խճճված վիճակներ, որոնցում երկու մասնիկներ իրենց պահում են որպես միավոր, նույնիսկ երբ դրանք առանձնացված են», ընդգծել է Նոբելյան կոմիտեն: Աշխատանքի արդյունքները «ճանապարհ հարթեցին քվանտային տեղեկատվության վրա հիմնված նոր տեխնոլոգիաների համար»։

«Գնալով ավելի պարզ է դառնում, որ քվանտային տեխնոլոգիայի նոր տեսակ է ի հայտ գալիս», - ասել է Ֆիզիկայի Նոբելյան կոմիտեի նախագահ Անդերս Իրբաքը: Կալիֆորնիայում աշխատող հետազոտող ֆիզիկոս Կլաուզերը և Փարիզ-Սակեյ համալսարանի պրոֆեսոր Ասպեկտը ճանաչվեցին Ջոն Ստյուարտ Բելի աշխատանքի առաջընթացի համար, ով 1960-ականներին «մշակեց իր անունը կրող մաթեմատիկական անհավասարությունը»։

Հեռափոխադրում

Վիեննայի համալսարանի ֆիզիկայի պրոֆեսոր Զեյլինգերն ասաց, որ չէր սպասում, որ իրեն կշնորհեն մրցանակը: «Ես շատ զարմացա, երբ զանգ ստացա», - ասաց նա: Ավստրիացի գիտնականը ճանաչվել է «քվանտային տելեպորտացիայի» վերաբերյալ իր աշխատանքի համար, որը հնարավորություն է տալիս հեռավորության վրա քվանտային վիճակ տեղափոխել մի մասնիկից մյուսը», - հայտարարել է ժյուրին:

«Դա նման չէ «Աստղային ճանապարհ» ֆիլմերին կամ նման այլ բաների», - ասաց Զեյլինգերը: «Բայց բանն այն է, որ, օգտագործելով խճճվածությունը, դուք կարող եք փոխանցել ամբողջ տեղեկատվությունը, որը տեղափոխվում է օբյեկտի կողմից, այլ վայր, որտեղ օբյեկտը վերականգնվում է», - բացատրեց նա:

Երեքը, ովքեր կկիսեն 10 միլիոն շվեդական կրոնի գումարը՝ մոտավորապես 901 հազար ԱՄՆ դոլար, մրցանակը կստանան թագավոր Կարլ XVI Գուստաֆի կողմից Ստոկհոլմում դեկտեմբերի 10-ին կայանալիք արարողության ժամանակ՝ նրա մահվան տարելիցին, որը տեղի ունեցավ 1896 թ. գիտնական Ալֆրեդ Նոբելը, ով մրցանակը ստեղծել է իր կտակում:

Անցյալ տարի Շվեդիայի ակադեմիան պարգևատրել է ճապոնացի ամերիկացի Սյուկուրո Մանաբեին և գերմանացի Կլաուս Հասելմանին կլիմայի փոփոխության ֆիզիկական մոդելների վրա կատարած աշխատանքի համար, ինչպես նաև իտալացի Ջորջիո Պարիզին՝ ֆիզիկական համակարգերում անկարգությունների և տատանումների փոխազդեցության վերաբերյալ աշխատանքի համար:

1901 թվականին ստեղծվելուց ի վեր միայն չորս կին են արժանացել ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի՝ Մարի Կյուրին (1903), Մարիա Գյոպերտ Մայերը (1963), Դոննա Սթրիքլենդը (2018) և Անդրեա Գեզը (2020):

(AFP-ի հետ)