ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհրդի 47 անդամ երկրները, որը հաստատության բարձրագույն մարմինն է մարդու իրավունքների ոլորտում, հանդիպում են՝ լուծելու Իրանում «վատթարացող իրավիճակը»:
ՀՐԱՊԱՐԱԿԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
«Ուժի անհարկի և անհամաչափ կիրառումը պետք է դադարեցվի։ Իշխանության մեջ գտնվողների հին սովորություններն ու բերդաքաղաքային մտածելակերպը պարզապես չեն գործում: Նրանք միայն վատացնում են իրավիճակը»,- ասել է Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատար Ֆոլկեր Թյուրքը:
«Իրանցի ցուցարարները տեղ չունեն Ժնևի Մարդու իրավունքների խորհրդում, նրանք ձայն չունեն ՄԱԿ-ում», - քիչ առաջ հայտարարել է Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարար Անալենա Բաերբոքը:
Հակակառավարական բողոքի ալիքը, որն առաջացել է կանանց պահանջներից հետո, երիտասարդ քուրդ կնոջ՝ Մահսա Ամինիի մահից հետո, որը սպանվել է բարոյականության ոստիկանության կալանքի տակ իսլամական վարագույրը ճիշտ չկրելու համար, հասել է աննախադեպ մեծության՝ իսլամական հեղափոխությունից ի վեր։ 1979 թ.
ՀՐԱՊԱՐԱԿԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Ըստ Թյուրքի, բողոքի ակցիաների համատեքստում բերման են ենթարկվել շուրջ 14 հազար ցուցարարներ, այդ թվում՝ երեխաներ, ինչը «ահռելի թիվ» է։
Իրանական արդարադատությունն արդեն վեց հոգու մահապատժի է դատապարտել ցույցերի հետ կապված։
Ակնկալվում է, որ խորհուրդը կորոշի այս հինգշաբթի, թե արդյոք նշանակել բարձր մակարդակի քննիչների թիմ՝ վերլուծելու մարդու իրավունքների խախտումները, որոնք կապված են ցույցերի ճնշումների հետ:
ՀՐԱՊԱՐԱԿԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Գերմանիայի և Իսլանդիայի կողմից ներկայացված բանաձևի նախագծի համաձայն՝ այս անկախ միջազգային առաքելությունը պետք է ներառի «գենդերային բռնության չափումը»։
Խոսքը գնում է այդ չարաշահումների ապացույցների հավաքագրման և հետագա հնարավոր իրավական գործողությունների համար դրանք պահպանելու մասին:
Ոչ մի «բարոյական վստահություն»
Իրանցի բազմաթիվ դիվանագետներ, ակտիվիստներ և փորձագետներ աջակցել են այս նախաձեռնությանը։
ՀՐԱՊԱՐԱԿԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
«Մենք պետք է ամեն ինչ անենք, որպեսզի ի հայտ բերենք Իրանում տեղի ունեցողի ճշմարտությունը և սատարենք Իրանի ժողովրդի արդարության և պատասխանատվության կոչերին», - մեկնաբանել է Միացյալ Նահանգների դեսպան Միշել Թեյլորը:
Իրանի կառավարությունն իր հերթին մեղադրել է արևմտյան երկրներին «բարոյական արժանահավատության» մեջ։ «Իրանի ժողովրդի իրավունքները լայնորեն ոտնահարվել են այսպես կոչված իրավապաշտպանների կողմից՝ ամերիկյան կառավարության կողմից միակողմանի պատժամիջոցների կիրառման և եվրոպական երկրների, հատկապես Գերմանիայի, Մեծ Բրիտանիայի և Ֆրանսիայի կողմից այդ դաժան պատժամիջոցների կիրառման պատճառով»։ ասել է Կտակի պաշտոնյա Խադիջե Քարիմին:
«Գաղութատիրության և այլ ազգերի մարդու իրավունքների ոտնահարման երկարամյա պատմության պայմաններում Միացյալ Նահանգները և Եվրոպան ի վիճակի չեն հավակնել որպես մարդու իրավունքների պաշտպաններ», - վերջերս թվիթերում գրել է Իրանի ԱԳՆ-ն:
ՀՐԱՊԱՐԱԿԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Վստահություն չկա, որ Խորհուրդը կընդունի բանաձեւը։ Վերջերս Ռուսաստանի, Չինաստանի և Իրանի կողմից սնուցվող դիմադրությունը մեծանում է արևմտյան երկրների քայլերի դեմ՝ դատապարտելու առանձին պետություններին մարդու իրավունքների ճնշումների համար:
Անցյալ ամիս այս երկրները ձախողվեցին՝ փորձելով քննարկում ներառել Պեկինի կողմից Սինցզյան տարածաշրջանում ճնշումների մասին: Սակայն Իրանը կարող է ավելի դժվարությամբ արգելափակել հինգշաբթի օրվա բանաձեւը:
Խորհուրդն արդեն արտահայտել է իր մտահոգությունները Իսլամական Հանրապետության վերաբերյալ մարդու իրավունքների վերաբերյալ, երբ 2011 թվականին նշանակեց հատուկ զեկուցող՝ վերահսկելու Թեհրանի գործողությունները: Նրա մանդատը թարմացվում է ամեն տարի։
(AFP-ի հետ)